MATERI BAHASA JAWA KELAS IX

PERANGANE NASKAH PIDHATO 

PEPILING 

Sajrone tanggap wacana (pidato), ana sawenehe perangan kang kudu digatekake lan kudu ana ing naskah pidato,yaiku :

1.      Salam Pambuka

Salam pambuka yaiku: salam pakurmatan sing sepisanan marang para tamu utawa sing kepareng rawuh. Isine atur salam pakurmatan marang para rawuh, lan sapa aruh (sapaan) tumrap para rawuh.

2.      Purwaka

Purwaka yaiku atur pamuji syukur marang Gusti Allah, sarta atur panuwun marang para rawuh/tamu sing kepareng rawuh.

3.      Isi utawa Surasa Basa

Isi yaiku sakabehe bab sing diandharake marang para rawuh/tamu.

4.      Dudutan (kesimpulan)

Dudutan (kesimpulan) yaiku ringkesan isi kang wigati utawa intine sing diandharake.

5.      Pangarep-arep

Pangarep-arep yaiku pituduh lan pangajab sing diandharake marang para rawuh/tamu lan sing midhangetake.

6.      Wasana Basa (penutup)

Wasana (penutup) yaiku atur panuwun sarta nyuwun pangapura Manawa ana kekurangan utawa kaluputan olehe ngandharake.

A.RINGKASAN MATERI

1.      Pranatacara

Saking tembung lingga tata lan cara. Dasanamanipun pranatacara inggih menika panatacara, panata adicara, paniti laksana, pambiwara lan MC.

Syarat –syaratipun dados Pranatacara:

a)      Nggadhahi kekendelan lan sifat sengguh ora mingkuh.

b)      Nggadhahi ketrampilan ing bab wicara.

c)      Nguwaosi materi ingkang badhe katindakaken.

d)     Nggadhahi prana ingkah ndudut manah.

Kejawi menika pranatacara ugi kedah nggadhahi gegebengan kangge jangkepi jejeripun minangka Pranatacara lanthi lampah:

·         Malagawa: tumindak kanthi trampil trengginas.

·         Matanggap: tanggap ing saliring swasana.

·         Malaksana: mrebawani

·         Magatra: Nggadhahi patrap ingkang prasaja.

·         Mawasta: Sengguh ora mingkuh wruhing rasa lan suba sita.

·         Mardawa basa: lebda ing bab basa.

·         Mardawa Swara: wasis ing pangolahing swara

Sanguning Pranatacara:

1.      Olah swara

a)      Logat: ngangge dialek jawa (jogja).

b)      Pocapan: kudu cetha, las – las,ora bindheng lan ora blero.

c)      Wirama:ana cekak dhawa, ngisor nduwur ora mung ajeg.

d)     Wirasa: nalika micara nglaras surasa.

2.      Olah basa lan sastra : pilihan tembung, purwakanthi, sekar, suluk, panyandra, paribasan, pepindhan, wangsalan lan sapanunggalane.

3.      Olah raga : pangolahing raga supaya solah bawa utawa tindak tanduke trep karo jiwa panatacara sing empan papan.

4.      Olah busana : busana kudu trep karo adat lan swasana.

Urutan Reroncening acara

1.      Salam Pambuka

2.      Salam talim= salam pakurmatan

3.      Ngaturaken Puji syukur

4.      Reroncening acara

5.      Panutupan

6.      Salam Panutup

2.      Tembang Campursari

Lelagon campursari iku ora duwe aturan sing baku utawa gumathok, sing mesthi bisa gawe gumyak lan seneng sing ngrungokake lan bias kanggo ngelipur ati.Cakepane uga prasaja lan gampang diapalke. Sing ngiringi saka gamelan lan alat music modheren., loro – lorone ditabuh bebarengan kanthi laras lan kepenak dirungokake. Conto penyanyi campursari ingkang kondhang inggih menika Manthous, Didi kempot, sony joss lan sapanunggalane. Contonipun lagu campursari inggih menika Tanjung Mas Ninggal Janji, Sewu Kutho, Pacobaning urip, Alun- alun Nganjuk lan sapanunggalane.

3.      Ngudaraos

Ngudaraos atau ngudhar raos inggih menika ngudharaken rasa / uneg – uneg.

4.      Tembang Macapat

Tembang macapat ugi kasebat sekar alit utawi tembang cilik.